Zoals gemeld door ECOC News zullen er in 2030 drie Europese Culturele Hoofdsteden zijn. Eén wordt aangewezen door Cyprus, de andere door België, en de derde wordt gekozen tussen Nikšić (Montenegro) en Lviv (Oekraïne). Op de shortlist voor België staan drie steden: Leuven, Molenbeek en Namen.
Lees het artikel van Mariateresa Cascino:
Sint-Jans-Molenbeek is een Belgische gemeente met ongeveer 80.000 inwoners, gelegen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het is een wijk ten westen van het centrum van Brussel, gekenmerkt door een grote concentratie immigranten. De plaatsnaam verwijst naar een dorp met een molen (in het Nederlands molen), die aan een beekje (beek), tegenwoordig Molenbeek genoemd, stond. Het tweede deel van de naam komt van de parochie in het gebied, gewijd aan Sint-Jan de Doper.
Waarom heeft uw stad besloten zich kandidaat te stellen voor de titel van Europese Culturele Hoofdstad?
Molenbeek, gesteund door de 18 andere gemeenten van het Brussels Gewest, besloot zich kandidaat te stellen voor de Europese Culturele Hoofdstad 2030 om haar rijke culturele diversiteit, generositeit, solidariteit, veerkracht en creatieve energie te tonen.
Molenbeek wordt vaak gezien als een microkosmos van de stedelijke uitdagingen en kansen in Europa. Het belichaamt het potentieel van cultuur om sociale cohesie en innovatie te stimuleren. Deze kandidatuur is een kans om het verhaal te veranderen, generositeit te bevorderen, lokaal artistiek talent te vieren en Molenbeek te positioneren als een toonaangevend cultureel centrum in Europa.
De 140 nationaliteiten die in Molenbeek samenleven, delen geen gemeenschappelijk verleden — maar ze worden verenigd door de wens om een gemeenschappelijke toekomst te bouwen binnen een Europese context. Wij geloven dat de transformatieve kracht van het worden van een Europese Culturele Hoofdstad als katalysator kan dienen voor deze gedeelde toekomst.
Dit project is meer dan een titel. In een context waarin Molenbeek internationaal een slechte reputatie heeft vanwege de aanslagen van 10 jaar geleden, is het een baanbrekende kans om het verhaal om te draaien en een nieuw verhaal te delen met Europa — een verhaal dat begint in Molenbeek maar veel verder reikt.
Wat zijn volgens u de kernwoorden van uw kandidatuur?
- Sadaka – De geest van generositeit, solidariteit, empathie en wederzijdse steun die diep verankerd is in de gemeenschappen van Molenbeek en het culturele en sociale weefsel vormgeeft.
- Diversiteit – Brussel, en vooral Molenbeek, is een ontmoetingsplek van culturen, talen en tradities.
- Co-creatie – De kandidatuur benadrukt de samenwerking tussen artiesten, jongeren, bewoners en culturele organisaties.
- Transformatie – Cultuur wordt gezien als een drijvende kracht voor stedelijke en sociale vernieuwing.
- Jeugd – Molenbeek heeft een jonge bevolking met enorm creatief potentieel.
- Inclusiviteit – Ervoor zorgen dat alle gemeenschappen zich vertegenwoordigd en versterkt voelen in culturele initiatieven.
Hoe betrekt u de burgers bij deze competitie?
Burgerparticipatie staat centraal in onze kandidatuur voor 2030. Vanaf dag één hebben we dit project opgebouwd rond participatie van de basis en co-creatie met meer dan 1000 jongeren. Het gaat niet alleen om Molenbeek te vertegenwoordigen — het gaat erom Molenbeek te zijn, met al haar gemeenschappen, stemmen en verbeeldingen. Een mooi voorbeeld van deze aanpak is Molenfest: een door de gemeenschap gedragen festival dat fungeert als een levende voorproef van onze kandidatuur. Met 68 partners, lokale artiesten en organisaties die samenwerken, is Molenfest uitgegroeid tot een bruisend toonbeeld van wat collectieve culturele creatie betekent. Het festival ontving zelfs de Brussels Best Co-Creation Award, wat onze inzet onderstreept om deze reis te maken met — en niet alleen voor — de mensen.
Daarnaast zorgen andere workshops, openbare forums en artistieke samenwerkingen ervoor dat de kandidatuur de stemmen en aspiraties van de mensen in Molenbeek weerspiegelt. Digitale platformen en buurtactiviteiten bevorderen een doorlopende dialoog en participatie. Molenbeek moet zich profileren in, en bijdragen aan het inspireren van, een gezamenlijke Europese toekomst, voorbij de fragmentatie. Met de geleefde ervaringen van veel Europeanen is ons doel een ‘Nieuw Wij’ te creëren. De jonge, superdiverse en uiterst creatieve bevolkingen en gemeenschappen van de Molenbeeks van Europa spelen een sleutelrol in die broodnodige transformatie.
Wat zijn de volgende stappen in het proces?
De komende maanden zullen cruciaal zijn. We werken momenteel aan de tweede versie van ons bidbook, waarin we onze artistieke visie verder verfijnen en de fundamenten van ons project versterken. We bereiden ook MolenFest 2 voor, ons vlaggenschip-evenement dat de geest van onze kandidatuur tot leven brengt: op straat, met onze mensen. Het is een viering van cultuur, co-creatie en gemeenschapsenergie. De tweede editie van het festival vindt plaats van 3 tot 7 september 2025. Vervolgens bereiden we ons voor om de Europese jury te verwelkomen in Molenbeek voor het officiële bezoek. We zien dit als een unieke kans om persoonlijk te laten zien wat deze plek zo levendig en vol potentieel maakt. Tot slot maken we ons klaar voor de laatste presentatie aan de jury, waarin we het verhaal vertellen van onze gedeelde ambitie: van Molenbeek een Europese Culturele Hoofdstad maken die ook na 2030 nog weerklank vindt.
Wat zijn uw gedachten over de competitie voor de Europese Culturele Hoofdstad?
Deze competitie is een geweldige kans om onze gedeelde Europese culturele identiteit opnieuw vorm te geven, met Molenbeek als hart ervan. Voor ons draait het echter meer om samenwerking dan om competitie. We hebben bijvoorbeeld een bijeenkomst in Chemnitz mede-georganiseerd om de samenwerking tussen alle kandidaatsteden voor 2030 te versterken. Dat was een groot succes! Het is een kans om diversiteit te vieren, sociale uitdagingen aan te pakken via cultuur, en andere Europese steden te inspireren met een inclusieve en gemeenschapsgerichte aanpak.
Het winnen van de titel zou niet alleen internationale erkenning brengen, maar ook een blijvende culturele en sociale impact hebben op Molenbeek en Brussel als geheel.
Als we die uitdagingen in Molenbeek kunnen aanpakken, kunnen we het overal voor elkaar krijgen.
Lees meer in de pers
Blijf op de hoogte ↯
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
Door op verzenden te klikken, gaat u ermee akkoord uw e-mailadres te delen met Brussels 2030 en Mailchimp om updates en andere e-mails van Brussels 2030 te ontvangen. Gebruik de unsubscribe link in deze emails om u op elk moment af te melden.
Photos (c) Aurélien Goubau & Bryan …